Günümüzün global ticaret dünyasında, mal taşıma işlemleri farklı taşıma modları aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Deniz yolu taşımacılığı da bu taşıma modlarından biridir ve malın bir ülkeden başka bir ülkeye deniz yoluyla taşınması karşılığında ödenen ücreti ifade eden terim "navlun" olarak adlandırılır. Bu işlem için düzenlenen belge ise "Navlun Faturası" olarak bilinir. Navlun terimi başlangıçta deniz taşımacılığına özgü olsa da, günümüzde kara yolu ve hava yolu taşımacılığında da kullanılmaktadır.
Navlun, deniz taşımacılığı ve iç su yolu taşımacılığı gibi alanlarda malın taşıma ücretini ifade eder. Özellikle düzensiz sefer yapan tramp gemilerinde "tramp navlunu" olarak adlandırılan bu ücret, genellikle Taşıma Sözleşmesi (Charter Party) ile belirlenir. Bu tür navlunlar, genellikle düşük değerli dökme mallar gibi taşıma işlemlerini kapsar. Tramp taşımacılığında, rekabetin belirleyici olduğu için navlunlar sıkça değişebilir.
Öte yandan, düzenli sefer yapan liner gemilerinde "liner navlunu" denilen navlun türü bulunmaktadır. Bu navlunlar, büyük taşıma şirketlerinin üye olduğu ulusal veya uluslararası navlun konferansları tarafından belirlenir. Bu sayede aynı taşıma hizmeti için farklı şirketler aynı navlun bedelini uygular, böylece istikrar sağlanmış olur.
Navlun Ödeme Şekilleri
Navlun ödemesi, dış ticarete konu olan malın taşıma işlemini gerçekleştiren tarafından iki farklı şekilde yapılabilir. Bunlardan biri "Peşin Navlun Ödemesi" olarak adlandırılır. Bu ödeme türünde, malın taşıma işlemi gerçekleşmeden önce taşıma şirketine ödeme yapılır. Diğeri ise "Havale Navlun Ödemesi" olarak bilinir. Bu durumda ise malın taşıma işlemi başladıktan sonra, yani gemi yola çıktıktan sonra ödeme gerçekleşir. Havale Navlun Ödemesi durumunda, taşıma şirketi malı alıcıya teslim etmeme hakkına sahip olabilir.
 |
| Navlun Faturası örneği |
Navlun Faturası İçeriği
Navlun Faturası, taşıma ücretlerini detaylandıran bir belgedir. Navlunu oluşturan maliyet unsurları genellikle dört ana grupta incelenir:
- Seyir maliyetleri: Geminin eskime payı ve amortisman gibi unsurları içerir.
- Gemi bakım, onarım ve yakıt giderleri gibi işletme maliyetleri.
- Liman maliyetleri: Elleçleme maliyetleri, liman resimleri ve harçları gibi unsurları içerir.
- Depolama maliyetleri: Malın depolama sürecinde ortaya çıkan maliyetler.
Liman ve depolama maliyetleri, genellikle gemi ile ilgili maliyetler kapsamında yer alır. Özellikle geminin limanda kalma süresi uzadıkça, bu maliyetler artabilir.
Navlun Faturası Türleri
Navlun Faturası Türleri
Navlun Faturaları, iki ana türde gelir:
Onaylı Navlun Faturası: Bu tür faturalar, ithalatta gümrüklere sunulan orijinal faturaların, ithalat yapılan ülkenin konsolosluklarından onay aldığını gösterir.
Yerli Navlun Faturası: Bu tür fatura ise bir kopyası gümrük beyannamesine eklenen ve genellikle KDV iadesini içeren bir fatura türüdür. Yerli Navlun Faturası'nın eksiksiz ve doğru şekilde doldurulması önemlidir.
Yerli Navlun Faturasında bulunması gereken bilgiler:
İhracatçının adı, soyadı, unvanı, adresi
Fatura numarası ve düzenlenme tarihi
Malın Türk menşeli olduğunu gösteren ibare
Malın teslim şekli ve ödeme şekli
Malın brüt ağırlığı
Aracı ve muhabir bankalar
Navlun Faturası, ticarette taşıma ücretlerinin belirlenmesi ve ödenmesi açısından kritik bir rol oynar. Bu belge, malın taşıma sürecinin şeffaf ve düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlayarak ticaretin güvenilirliğini artırır.
Yorum Gönder